Er zijn een aantal trends waar te nemen die het functioneren van de gemeentelijke ICT-afdeling meer en meer beïnvloeden en deze ontwikkelingen leiden tot de conclusie dat de traditionele ICT-afdeling 2020 niet haalt.
Er zijn twee trends die deze stelling logisch maken namelijk de technische ontwikkelingen en de ontwikkelingen rondom het werkterrein van de gemeente.
Rondom de techniek gaat het om webbased applicaties, het steeds meer benutten van SAAS-oplossingen, big data, open data, de mobilisering, het opslaan van data in de cloud, ontwikkeling van generieke software die voor veel inzetbaar is en last but not least het sterk toenemende gebruik van social media. Er is dus veel meer dan alleen cloud computing die de traditionele ICT-afdeling de das om doet.
Binnen het werkterrein van de gemeente is ook sprake van trends die de ICT-afdeling raken. Dit zijn zaken als 24/7, van productgericht naar vraaggericht, toename aantal taken gemeente, schaalvergroting, samenwerken, van een consumptiemaatschappij naar een participatiemaatschappij en een discussie of alles op gemeentelijk niveau bepaald moet worden of dat ook in wijk of buurt kan.
Allereerst de techniek.
De laatste 25 jaar is er veel verandert. Het begon met een boekhoudmachine en vervolgens een computer voor de boekhouding. De typekamer was nog volop in gebruik en de eerste tekstverwerkingssystemen kwamen binnen. Vervolgens zien we de PC binnenkomen en steeds meer applicaties als standalone toepassingen. De computers worden gebundeld in een netwerk en de eerste stappen richting buitenwereld worden gezet. Internet komt de gemeente binnen, allereerst als informatiebron maar meer en meer ook als een communicatiemiddel naar buiten.
Ook bij de opslag van gegevens gaan de ontwikkelingen hard. Begonnen we met 14-kolommenpapier werd daarna de computer gebruikt als opslagmedium per toepassing. Databasetechnologie werd benut om het delen van gegevens mogelijk te maken en de doorzoekbaarheid te vergroten en op dit moment hebben we te maken met opslag in de Cloud, big data en open data. Data-analyse was tot nu toe vooral gericht op traditionele data (in mooie rijen en kolommen) en met behulp van specialistische programma`s. De data die we tegenwoordig willen analyseren past niet meer in die oude structuren en bevat veel ongestructureerde teksten en beelden en is verspreid over veel systemen. Om deze data te kunnen benutten zal de analyse veel meer vanuit de procesdeskundigheid gedaan worden op de plaats waar de data daadwerkelijk gebruikt kan worden. Ook is de relevante data veel minder dan voorheen te vinden op interne systemen maar meer en meer on-line. De ouderwetse analyse vertelt over wat was en niet wat er nu gebeurt of wat mogelijk gaat gebeuren. Nieuwe analysemethoden gaan uit van het analyseren van een veelvoud aan data in alle vormen op basis van real-time en steeds wisselende vragen. Het tijdperk van “U vraagt en wij draaien” is voorbij.
De gereedschappen zijn ook sterk gewijzigd. Van de pen naar een terminal, de PC, de laptop en nu dan tablets en smartphones. Al deze gereedschappen zijn er om snel gegevens te registreren maar ook meer en meer om gegevens te raadplegen en liefst overal en altijd. Deze verschuiving naar mobiel werken houdt in dat de beveiliging moeilijk te regelen is vanuit de ICT-afdeling en dat er gebruik gemaakt gaat worden van professionele centra die 24/7 de toegankelijkheid van gegevens kunnen beveiligen en garanderen.
Bouwden we vroeger een applicatie voor een specifiek doel nu krijgen we steeds meer generieke applicaties die in te richten zijn voor gebruik bij meerdere processen en vaak webbased zijn, zodat ze op veel systemen kunnen draaien. Het beheren van dergelijke applicaties richt zich dan ook op de inhoud van de processen en niet op de benodigde techniek. De rol van de ICT-afdeling wordt dus zeer beperkt.
In een volgend artikel ga ik in op de veranderingen binnen het werkterrein van de gemeente